Nobel Ödülü her yıl insanlığa en büyük yararı sağlamış olan kişilere verilir. Bu uygulamayı başlatan İsveçli kimyacı ve sanayici Alfred Nobel’dir. Dinamitin mucidi olan Nobel,büyük servetini bir vakfa bağışlamış,tıp ve fizyoloji, fizik, kimya, edebiyat ve barış dallarında ödül verilmesini istemişti.
1968’de İsveç Merkez Bankası gerekli kaynağı sağlayarak bunlara ekonomi dalını da ekledi. İlk ödüller 1901’de, ilk ekonomi ödülü 1969’da verildi.

Fizik, kimya ve ekonomi dallarında Nobel Ödülü kazananları İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi belirler. Tıp ve fizyoloji dalındaki ödül sahibini İsveç’in Karolinska Tıp Enstitüsü seçer. Edebiyat dalındaki ödüle İsveç Edebiyat Akademisi karar verir. Barış dalında kime ödül verileceğini ise Norveç Parlementosu’na bağlı bir komite saptar.
Her ödül bir altın madalya,bir ödül belgesi ve bir miktar paradan oluşur. Bazı yıllarda bazı dallarda ödül ertelenir, hiç verilmez yada paylaştırılır. Birçok ülkenin yurttaşları Nobel Ödülü kazanmışlardır.